In gesprek met… Van Diest

Hennie van Diest

“Er moet altijd iets grappigs in zitten, een beetje humor”, vertelt deze Haagse kunstenares van de maand. Haar stralende (blauwe) ogen zetten de woorden kracht bij. “Alles mag. Een oog op een neus bijvoorbeeld, prima! Als het maar een ‘functie’ heeft; het iets met je doet. Dan ben ik tevreden.” Aan de eettafel ontstaat een spontaan gesprek over de passie, kunst, de invloed van emotie en het (familie)leven.

Bent je geboren en getogen in Den Haag?
“Ja, zeker. Maar ik heb ook een paar jaar in het buitenland gewoond. In Londen, Parijs; dat doe je als je jong bent.
De tijd in Londen, dat was in de hippietijd.”

Leuk zeker, de hippietijd in Londen – met de Beatles muziek?
“Ja, geweldig.” roept Van Diest uit. “Je kwam iedereen tegen in de ‘hippiesfeer’. Je begrijpt, ik wilde niet terug naar Den Haag. Het was in het begin maar saai hier. Nu woon ik alweer 40 jaar in dit huis.”

Kan je iets vertellen over je werk als kunstenares?
“Ik ben tot het inzicht gekomen dat het verandert.” Van Diest vertelt dat ze na het volgen van de KABK anders werkte dan nu. “Toen ik van de academie kwam was ik wat ‘wilder.” Vanaf de keukentafel, waar we gezellig een kopje thee drinken, wijst ze naar een werk aan de wand. “Je ziet wel dat het een kop is, maar niet meer dan dat. Ik had geen interesse in de realiteit, want dat vond ik helemaal niet spannend. Stel je voor dat ik iets zou moeten naschilderen. Ik zou dat saai vinden.”

Ben je je wilde haren verloren? En zie je dat ook terug in je werk?
“Je schildert vanuit wie je bent. Ik kan niet meer terug naar wie ik niet meer ben. Ik kijk wel eens door oude werken heen, en dan moet ik lachen. Zulke gekke schepsels. Maar ik wil nog steeds graag iets “geks” in mijn werken aanbrengen. Er moet altijd iets grappigs in zitten, een beetje humor. Wat dat betreft ben ik niet zo veranderd. Maar ik ben wel wat rustiger. Mijn werken zijn nu realiteitsgetrouwer. Je kan er bijvoorbeeld nu prima mensen in herkennen, maar: alles mag! Een oog op een neus bijvoorbeeld, prima! Als het maar een functie heeft; het iets met je doet. Dan ben ik tevreden. In wezen ben ik niet veranderd. Maar misschien streed ik vroeger meer, tegen het onrecht. Ik word er nog steeds door geraakt, daar niet van, maar ik heb niet meer de ambitie om de hele wereld te veranderen. Dat zal wel horen bij het ouder worden, vertelt ze op nuchtere toon.”

Wij kennen jou bij de kunstuitleen van de weelderige vrouwen die je met robuuste kwastvegen op het doek zet.
Die zijn inderdaad behoorlijk realistisch met een flinke scheut humor. Is humor belangrijk voor je?
“Ja. Ik kan niet schilderen zonder pret. Ik weet van mezelf dat ik niet moet werken als ik een rotbui heb. Weet je wat er dan gebeurt? Dan gebruik ik allemaal vieze kleuren. Dan wil het totaal niet. Dan ga ik bijvoorbeeld gifgroen met paars naast elkaar zetten – Hennie lacht hartelijk.”

Waarom schilder je geen mannen?
“Mannen vind ik minder leuk om te schilderen. Bij vrouwen kan je iets geks doen met de haren, of een petje opzetten. Kan trouwens ook met mannen hoor. Maar ik heb daar minder mee. Heeft niks met mijn persoonlijke voorkeuren te maken, zegt Hennie er terloops bij. Mannen zijn wel weer leuk als je echt mooi spieren wil neerzetten. Of een stoere houding wilt uitbeelden. Ik heb jarenlang modeltekenen gedoceerd. De mannen deden het op dat vlak goed. Maar vrouwen blijven toch het leukst. Je kan er makkelijker speels mee omgaan.”

Hoe ga je te werk?
“Ik start met het aanbrengen van verf. Ik werk met olieverf en soms met acryl. En dan ga ik lekker vegen. Je maakt van niets: iets. Dat proces, dat is mooi. Kijken is het halve proces. Je kijkt naar de verhoudingen, de compositie, de lijnen en de kleuren. Ik heb ruimte nodig.
In het atelier loop ik voortdurend een paar meter naar achteren om het geheel te overzien. Ik kijk dan met ander perspectief op het schilderij. Als ik even niet meer weet wat ik moet doen, dan zet ik het weg. De inspiratie komt altijd wel weer, maar je kan het niet afdwingen.”

Waar haal je inspiratie uit?
“Als ik echt iets moois zie, dan inspireert dat je. Ik kan niet zeggen hoe het gebeurt, maar het gebeurt. Wat mij inspireert is divers. Het Nederlands Danstheater, dat is toch wel wereldklasse. Maar ik bezoek ook graag musea. Vroeger was ik onder andere dol op Henri Matisse, Klee, Rothko en sommige werken van de Cobra-groep: Appel, Constant, enzovoorts, maar ook “outsider kunst”. Niet alles hoor. Moet ik per werk bekijken. Sommige dingen zijn wel heel erg ’smijt het er maar op’. Laatst ben ik trouwens naar een theatervoorstelling geweest over Mondriaan. Daar waren acteurs in netkousen aan het jongleren. Prachtig beeld. Dat neem je weer mee. Ik trek verder graag in de natuur, om alles los te laten. Lekker te ontspannen. Eigenlijk om weer ruimte voor inspiratie te scheppen.”

Wat is de waarde van kunst?
“Weer zo’n moeilijke vraag! Nou weet je, als de kunst er niet was, dan zou je een ‘extra dimensie’ missen in je leven. Wat ik daarnaast zo mooi vind is dat kunstenaars ergens vanuit hun passie voor gaan.”

Is passie en kunst met elkaar verweven?
“Ja.”

Wat was je geworden als je geen kunstenares was?
“Goh. Dan had ik iets met bomen gedaan, zegt Van Diest stralend. “Toch die natuur he! Weet je dat ik bij de Universiteit Wageningen een (vervolg)opleiding mocht gaan doen. Maar ik kon vier, vijf jaar studeren niet financieel redden. Wat meespeelde is dat ik op mijn 21ste moeder ben geworden van een prachtige dochter. De KABK ben ik destijds ook gaan volgen met het idee dat ik zodoende les kon geven en er voor haar kon zijn tijdens de schoolvakanties. Zo gezegd, zo gedaan. Ik ben overigens nog steeds gelukkig met mijn beroepskeuze. Als ik een tijdje niet schilder dan voelt dat niet goed. Het is mijn uiting.”

Heb je een tip voor een beginnende (amateur) schilder?
“Het kijken naar een werk is het belangrijkste. Je eigen ding doen is ook belangrijker dan wat iedereen er van vindt. En vergeet niet: iedereen is wel ergens goed in, bijvoorbeeld in lijnen of kleuren. En praat ook met elkaar over de kunst. Dat vond ik het allerleukste in mijn jaren als docent tekenen en schilderen bij het Korenhuis; met elkaar spreken over de kunst en de inspiratie delen en doorgeven.”

Heb je tentoonstellingen in het vooruitzicht?
Op dit moment doe ik het rustig aan. Maar natuurlijk heb ik nu bij 50 kleine schilderijtjes (op papier) bij de Kunstuitleen neergezet! Ik hoop binnenkort weer actiever te zijn. Kijk vooral op mijn website!

Aan het einde van het gesprek vertrek ik vol positieve energie en inspiratie door de kou naar mijn fiets. Van Diest staat te zwaaien in de deurpost en snelt plots met een fietspomp naar buiten. “Ja had toch een zachte band, kom maar, dan help ik je even op weg.” Van Diest is een schat! In december zijn haar kleurrijke schilderijen – met een knipoog naar de lach – geëxposeerd in de kunstuitleen. Hang ze heerlijk in je woonkamer en voel de vibe van Van Diest. Graag tot ziens en tot leen!

Tekst en foto’s: Anne Schaap