In gesprek met… Snoek
Edith Snoek
“kunstenaar van het contrast”
Jarenlang al is Edith Snoek populair bij de kunstuitleen. Haar innemende “meisjes” hangen in menig woonkamer. Het zijn contrastrijke beelden die op een herkenbare manier raken; ze herinneren aan de jeugd en belichamen de toekomst. Heerlijk om in huis te hangen! Daarom is zij kunstenaar van de maand. In haar studio in Alphen aan de Rijn ging de Kunstuitleen Voorburg met Edith Snoek in gesprek.
Hoe heb je besloten dat je kunstenaar werd?
“Is het erg als ik zeg dat ik zo geboren ben? Ik zat altijd al te tekenen en te spelen met lapjes en stofjes, oneerbiedig gezegd: te fröbelen. Na de middelbare school koos ik voor de docentenopleiding Beeldende Vorming, waar ik afstudeerde in de richting textiele werken en handvaardigheid. Via die weg kon ik mijn steentje bijdragen aan het onderwijs, iets verdienen en ook nog creatief bezig zijn: win-win. Ondertussen bleef ik voor mezelf tekenen en schilderen, bij nacht en ontij. Schilderen is een rode draad door mijn – bewogen – leven. Pas jaren later waagde ik de stap te zetten naar de KABK. Ik durfde dat destijds nog niet.”
-
“Ik was ‘n onzeker meisje uit Arkel, dacht ik.”
-
Waarom durfde je niet naar de kunstacademie destijds?
“Ik was een onzeker meisje uit Arkel en zou niet passen tussen alle “hippe” types, dacht ik. Ik speelde duidelijk op “safe”. Toen ik veertig was – en vier kinderen rijker – gooide ik het roer om. Ik ging mijn kunstzinnige hart achterna en schreef me in bij de KABK. Een heerlijke tijd.”
Waren de mensen toen (nog steeds) zo hip als je – destijds – dacht, of zelfs: vreesde?
“Totaal niet. Ik had die vrees inmiddels ook niet meer. Het waren allerlei soorten mensen bij elkaar. Een smeltkroes. Inspirerend was dat. Ik voelde me er enorm thuis. Iedereen was gemotiveerd om zich op latere leeftijd (om) te scholen. ”
-
“Men pushte mij om ‘de strijd’ aan te gaan”
-
Wat heb je bijgeleerd op de kunstacademie?
“Goh, zoveel! De lessen van Ellis Tertoolen bijvoorbeeld: zij schilderde ook vrouwen en meisjes, dus ik had direct een “klik” met haar werk. Tertoolen leerde me om het ambacht, de techniek, onder de knie te krijgen. Haar lessen en wat ik vanuit mijn hart wilde schilderen stonden echter lijnrecht tegenover de “experimentele geest” die heerste binnen de academie. Men pushte mij om “de strijd aan te gaan”; om me minder te focussen op de techniek. In feite om de meisjes, die ik het liefst schilderde, weg te drukken – in kunstzinnige zin. Door er verf op te smijten. Dat was een zoektocht op onbekend terrein. Ik ging immers naar de KABK om het ambacht tot in de puntjes te beheersen. Maar de opleiding heeft mijn (mentale) proces veranderd en mijn kijk op de kunst gesterkt. Ik kan niet meer terug naar wie ik vroeger was. Hetzelfde geldt voor mijn werk: mijn schilderijen zijn voorgoed anders.”
Hoe zijn je schilderijen veranderd?
“Ik heb na de academie mijn eigen stijl gevonden, waarbij ik realisme, rauwheid en het lieve in een schilderij verenig. Vaak is de setting vervreemdend, en het lieve in mijn doeken bewust “over the top”. Ik ben nu bezig met een serie van tien werken in grijstonen waarin ik felle – contrasterende – kleuraccenten toevoeg. Kortom, ik heb na de opleiding mijn handschrift gevonden.”
Hoe kwam je destijds tot je “vaste” onderwerpkeuze; de “meisjes”?
“Het begon met een sterk beeld wat me intrigeerde. Mijn dochtertje stond eens in morgenlicht aan mijn bed met haar “Pink Panther”, een knuffel. Dat bleef me bij. Ik wilde dat vastleggen. Ook al probeer ik af en toe heel andere onderwerpen uit, de “meisjes” komen steeds weer uit de verf tevoorschijn, haha, echt waar! Ik denk dat ze altijd mijn onderwerp zullen blijven, in een hoofdrol of een bijrol. Want op een bepaalde manier past het verfijnde, meisjesachtige, goed bij mij. De spanning komt voor mij in het schilderij door de combinatie met donkere facetten; iets wat het geheel in balans houdt.”
-
“Ik zie het kind als een metafoor voor kwetsbaarheid, onschuld en schoonheid. En hoe zich dat verhoudt in een “rauwe” wereld.”
-
Schilder je ook jongetjes?
“Jongetjes schilder ik af en toe en soms in opdracht. Toevallig hangt in mijn huiskamer een jongetje waarvoor mijn jongste kleinzoon model stond. Maar ik schilder mijn modellen – in mijn vrije werk – nooit gelijkend. Ik gebruik ze om het kind “an sich” neer te zetten. Ik zie het kind als een metafoor voor kwetsbaarheid, onschuld en schoonheid. En hoe zich dat verhoudt in een “rauwe” wereld.”
Hoe ga je te werk bij het maken van een schilderij?
“Vroeger creëerde ik intuïtiever: ik wist niet wat ik neer wilde zetten. Ik begon met vlekken in licht en donker. Proefondervindelijk beleefde ik het creatieve proces. Dat kostte mij heel veel energie. De laatste jaren weet ik in grote lijnen wat ik neer wil zetten. Ik merk dat het ene schilderij mij inspireert tot een volgend werk. Daarom zit ik nooit om onderwerpen verlegen. Ik gebruik vaak foto’s als vertrekpunt. Dit geeft focus en rust. Dat heb ik nodig, anders vlieg ik alle kanten op.”
Luister je muziek als je schildert?
“Heel soms. Als ik muziek aan heb dan is het iets klassieks. Ooit op de academie, ik zat te wachten in een kille met TL-verlichte kantine op een medestudent, hoorde ik opeens prachtige klanken uit een lokaal komen. Het bleek de “Stabat Mater” van Pergolesie te zijn. Het was prachtig! Het contrast heel groot. Die muziek is me erg dierbaar gebleven en ik luister er graag naar in mijn atelier. Dan ga ik via de muziek op in mijn werk. Daarmee bedoel ik: de tijd vergeten. Dat gevoel is heerlijk.”
-
“Van top tot teen modern verbouwd. Toch mooi dat jouw schilderij daar dan hangt.”
-
Heb je een doelgroep voor ogen als je schildert? Weet je bijvoorbeeld waar je kunstwerken hangen?
“Nee, ik heb geen flauw idee, ik heb dat ook nooit onderzocht, maar dat zou wel leuk zijn! Van de laatste koper weet ik toevallig dat het schilderij hangt in een voormalige school in Groningen. Er woont een gezin samen met de opa en oma, bij elkaar. De grootouders passen nu op de kleinkinderen en het idee is dat op termijn de (klein)kinderen voor de oudere generatie zorgen. Het pand is echt heel gaaf ingericht, van top tot teen modern verbouwd. Het schilderij symboliseert voor deze mensen het samen optrekken. De onderlinge band. Toch mooi dat je schilderij daar hangt! Dat raakt me.”
Over je eigen interieur: het kan zo in een magazine! Houd je van interieurstyling?
“Ja, best wel. Vroeger was ik er nog meer mee bezig dan nu. Maar het heeft altijd mijn aandacht gehad. Ik houd daarnaast ook van tuinieren. Tuinieren vind ik eigenlijk een soort van schilderen. Je voegt steeds iets toe en haalt dan weer eens wat weg.”
Vooruitblik: verhuisplannen en cursussen (aan huis)!
Edith kondigt aan haar huis binnenkort in de verkoop te zetten. “Er is vraag naar cursussen. Mijn atelier is te klein. Daarom willen wij naar een andere plek verhuizen, waar ik (wij) echt de ruimte hebben. Ik kijk er naar uit. Uiteraard wordt het een huis met een tuin! Wordt vervolgd!”
In maart hangen in de kunstuitleen diverse “meisjes” van deze bijzondere kunstenaar, waar wij bewondering voor hebben en dol op zijn! Graag tot ziens en tot leen…
tekst en foto’s Anne Schaap