In gesprek met … Schildkamp

Tekst en fotografie: Mélanie Struik

Gedreven beeldend kunstenaar Susan Schildkamp schildert èn is dol op textiel:

“Er loopt een draadje door me heen”

“Kijk, daar staat al een schilderij klaar, speciaal gemaakt voor Voorburg”. Ik ben nog niet bovenaan de trap en aangekomen op de 1e etage waar Susan Schildkamp (1957) haar atelier heeft, of Susan wijst mij op het grote kakelverse nieuwe werk: gemaakt in de herkenbare Schildkamp-signatuur: zeer kleurig, een grote zon – hier in het midden – en daarom heen aan drie kanten allerlei herkenningspunten van historisch Voorburg. En dat alles in een mooi groot formaat. Susan zal van 1 november tot 1 december a.s. kunstenaar van de maand zijn bij Kunstuitleen Voorburg met nieuw werk. Vandaar.

Nieuw werk voor de Kunstuitleen Voorburg

Het was even zoeken naar het oude pand waar haar atelier in Den Haag is gevestigd, maar met twee mobiele telefoons lukte het toch. “Ik zit hier al 40 jaar. Het was een mooi oud pand, maar een bouwval en we hebben het zelf helemaal opgeknapt. Dat verbouwen vond ik erg leuk. Ik hou ook van architectuur en van steden, ik kijk altijd omhoog, daarom zijn er ook zoveel huizen aanwezig op mijn schilderijen.”

Deel van Susan’s atelier

Susan’s werk is graag gezien bij Kunstuitleen Voorburg. Er zijn daar zo’n 24 werken van haar in omloop. Ik vertel haar dat haar werk ook bij kinderen erg geliefd is. Regelmatig kiest een groep 4-schoolklas uit Leidschendam-Voorburg een werk van Susan uit dat een maand gratis in de klas mag hangen. Ze is verrast: “Dat wist ik niet en ik vind het erg leuk om te horen”.

Op de foto wil Susan niet, “het gaat om mijn werk”. En Susan is al lang aan het werk als beeldend kunstenaar. “Ik werk met galeries, vooral met De Galerie op het Noordeinde, mijn vaste galerie. Via hen krijg ik opdrachten, maar ook via galerie Artigrafie in Rotterdam. Verder heb ik regelmatig exposities, zoals binnenkort in München, waar ik ook speciaal werk voor heb gemaakt. En mijn werk is te leen bij diverse kunstuitlenen. Dat waren er overigens vroeger nog veel meer. Door de economische crisis van 2008 en de latere kortingen op cultuur, die het kabinet een aantal jaren geleden doorvoerde, zijn er daarna veel kunstuitlenen en galeries failliet gegaan, helaas”.

“Opdrachten kunnen van bedrijven komen maar natuurlijk ook van particulieren. Iemand gaat bijvoorbeeld trouwen en wil zijn eerste huis, zijn tweede huis en op de achtergrond de zee of het huis van zijn moeder verbeeld zien. Of neem de expositie in München, vanaf december. De galeriehouder wilde graag dat ik op mijn wijze München in beeld bracht. Ik ben toen één week in München geweest en heb daar een werk gemaakt en een tweede werk maakte ik iets later in Frankrijk. München is een stad met enorme gebouwen – allemaal nagebouwd na WO II – en je ziet dan ook een enorme verdichting van gebouwen en lijnen in dat werk. Het bijzondere is dat het schilderij dat ik in München maakte wat donkerder van kleur en sfeer is dan dat wat ik maakte in Frankrijk. Dat komt gewoon door het licht. Ik schilder natuurlijk ook het licht van de plek waar ik op dat moment ben.”

Nieuw werk voor de tentoonstelling in München, in München gemaakt Ook werk voor de tentoonstelling in München, in Frankrijk gemaakt. Geeft verschil in licht. “Ik ben eigenlijk een tekenaar en maak tekeningen die ik uitwerk in kleur en met verschillende technieken, zoals acrylverf en ook tempera. Dat is een heel oude techniek waarbij het pigment (de kleur, ms) gemengd wordt met eidooier en een beetje water en waarvan de kleuren lang houdbaar zijn. Olieverf gebruik ik voor de toplaag. De ene keer teken ik meteen op het doek en komen de kleuren daarna, maar voor het zelfde geld begin ik midden op het doek met tekenen, voeg ik kleur toe en werk dan bijvoorbeeld vanuit het midden naar de kanten toe met van alles en nog wat aan onderwerpen die ik toe wil voegen. Zo begon ik op het werk dat ik speciaal voor Kunstuitleen Voorburg heb gemaakt bijvoorbeeld met de grote zon.

Ik maak wel foto’s maar heb ook een enorm visueel geheugen. Maak mij wakker en ik teken de molen van Voorburg voor je. Nu zijn mijn tekeningen behoorlijk uitgewerkt tot in kleine details maar vroeger, maar toen ik begon, zette ik de tekening veel ruimer op. Tot ik ontdekte dat er op internet een site was waar men een Susan Schildkamp kon kopen, ‘maar dan veel goedkoper’. Mijn werk werd gewoon gekopieerd. Ik koos eieren voor mijn geld en ben toen veel gedetailleerder werk gaan maken dat echt niet meer te kopiëren was. Ik heb daar dan ook nooit meer last van gehad, maar het is wel heel vervelend dat dit zomaar kan. Meer kunstenaars hebben daar last van. Ik heb ook meegemaakt dat amateurs een cursus bij een collega volgden die vervolgens hun eigen werk in de stijl van deze collega – hun leermeester – ver onder zijn prijs gingen verkopen.”

“Van 1976 – 1981 deed ik de kunstacademie in Den Haag, richting tekenen en schilderen. Ik ben eigenlijk toen pas ‘geboren’, daarom voel ik me ook zo jong. Daarna heb ik altijd van mijn werk kunnen leven, geen haar op mijn hoofd die er aan dacht om een uitkering aan te vragen. Ik ben eigenlijk begonnen met weven. Veertig jaar geleden stond hier een enorm weefgetouw. Ik weefde vloerkleden en maakte meterstof in opdracht. Ik gaf ook viltlessen. Ik ben altijd wat ‘textielerig’ geweest en heb altijd een draadje door me heen gehad. Later ben ik wel meer een schilder geworden. Tot twee jaar geleden en nu ontwikkel ik ook een stoffenlijn voor een Amerikaanse fabrikant en binnenkort ook een Deense. En bij dat ontwerpen van stoffen ontdek ik weer hoe fascinerend kleur is. Ik ontwerp een beeld op transparant papier en leg daar dan een vel papier met een kleur onder. Kleur wordt pas kleur als je er een andere kleur naast zet. Daarom is zo’n stoffenlijn zo leuk, van haast niets kun je zoveel varianten maken. En over textiel gesproken: ik hou ook van breien. Dat leerden wij vroeger nog op de lagere school van de handwerkjuf. Ik ga met een vriendin ook nog steeds naar allerlei breibeurzen toe.”

Ontwerpen voor een stoffenlijn Ontwerpen gedrukt op stof

“Mijn werk is eigenlijk makkelijk toegankelijk, het is werk voor iedereen, het past ook in bijna alle interieurs. Ik maak ook werk voor kerstkaarten en heb veel kinderboeken geïllustreerd. Ik vertelde van mijn passie voor breien, een vaardigheid die niet verloren mag gaan. Daarom heb ik net in opdracht van een breiwolfabrikant het boekje ‘De familie Grootmuis ’uitgebracht in drie talen, Nederlands, Engels en Frans. Ik heb het verhaal geschreven en de illustraties gemaakt en ik leg stapsgewijs uit hoe je een muis kunt breien en een hele muizenfamilie kunt maken. In december komt het vervolg uit waarin ik laat zien hoe je de muizenfamilie mooi kunt aankleden met gebreide kleertjes. Leuk materiaal voor ouders en grootouders om lekker te gaan breien voor hun kinderen en kleinkinderen. Je ziet, ik ben altijd bezig en sta nooit stil. En als ik het afmaken maar na elkaar doe, komt het altijd goed”

Het boekje ‘De familie Grootmuis’ Illustraties voor ‘De familie Grootmuis’ Hoe brei je een muis, in drie talen verteld

“Voor inspiratie ga ik eigenlijk nooit naar een museum voor beeldende kunst. Ik heb ook niet direct een favoriete kunstenaar. Ik ben eigenlijk heel aards. Dat komt ook wel door het soort werk dat ik in opdracht maak, daar gaat het om herkenbare dingen. Ik ben wel erg geïnteresseerd in het ambachtelijke. Zo ging ik in München naar het textielmuseum en naar een knopenwinkel. Je hebt in Zuid-Duitsland van die dirndl-jurkjes waarvan het lijfje van beneden naar boven met een veter strak getrokken wordt. Aan de uiteinden van de veter zit een prachtig knoopje met een edelweiss erop. En de jagersjasjes voor de mannen daar hebben ook heel bijzondere knopen, van smeedijzer. Daar kan ik voor vallen. Ik ben ook geïnteresseerd in archeologie en ben weg van oude potten en pannen. Ik vind ze ook leuk om te tekenen. Zo staat er op een van de München-schilderijen een Romeinse bierkroes. Of ik voeg oude tegeltjes aan een werk toe van de muren uit een huis. Gevelstenen vind ik ook bijzonder, weet je dat er veel huizen zijn in de Herenstraat in Voorburg die een gevelsteen hebben? Ik trek ook graag de geschiedenis na van iets wat ik maak.”

“Ik verplaats al zo lang verf. Door oefening heb ik wel een steeds duidelijker beeld gekregen hoe iets er uit moet zien, hoe ik het beeld in mijn hoofd ook exact zo op het doek of de stof krijg. In de eerste jaren keek ik vaak de volgende ochtend naar mijn werk van de dag ervoor en vroeg me dan af waarom ik daar de dag ervoor nog zo blij over was. Na een jaar of 14 was dat over. Hoe inspiratie werkt, ik heb geen idee, ik doe gewoon. Ik bedenk iets, fiets naar huis en weet dan hoe ik morgen verder ga. Ik teken een pimpelmees, die moet niet groot en niet te klein zijn, en dan op de fiets zie ik het: het wordt een pimpelmees met jeneverbesstruikjes.”

Voor meer informatie en werk van Susan
www.susanschildkamp.nl